Keywords: AGAD Wpis do księgi hipotecznej potwierdzający akt nadania dóbr ziemskich Opinogóry księciu de Ponte-Corvo 1.jpg Treść Działo się dnia dwudziestego lutego tysiąc ośmset dziesiątego roku Nr 1 W dniu dzisiejszym zaingrosowana została donacja dominium Opinogóry w departamencie płockim powiecie przasnyskim leżącego przez Najjaśniejszego Cesarza Francuzów Króla Włoskiego Protektora Ligi Reńskiej Napoleona Wielkiego na rzecz Jaśnie Oświeconego księcia de Ponte-Corvo marszałka państwa francuskiego Bernadotte w kopii przez Jaśnie Wielmożnego natenczas dyrektora a dziś ministra sprawiedliwości widymowanej i pod dniem dwudziestego pierwszego lipca tysiąc ośmset siódmego roku nadesłanej osnowy następującej Wypis z protokółu Sekretariatu Stanu w Pałacu w Tylży Trzydziestego czerwca tysiąc ośmset siódmego Napoleon Cesarz Francuzów i Król Włoski chcąc nadgrodzić usługi które nam okazał w kampanii polskiej nasz kuzyn marszałek państwa Bernadotte książę de Ponte-Corvo postanowiliśmy dać mu i niniejszym wyrokiem dajemy dominium Opinogóra w departamencie płockim położone aby je posiadał prawem zupełnego dziedzictwa sam i jego potomkowie i następcy pod warunkiem że go nie będzie mógł i jego następcy przedawać ani alienować bez naszego upoważnienia i nie inaczej jak tylko z obowiązkiem zastąpienia dobrami leżącemi w kraju naszego cesarstwa dominium tego składającego część lenności którą mamy zamiar nadać temu jak tylko uznamy potrzebę postanowić w tej mierze Komisyja Rządząca i nasz przy niej komisarz są obowiązani oddać w posesję niniejsze dominium kuzynowi naszemu marszałkowi państwa Bernadotte księciu de Ponte-Corvo w ośmiu dniach następujących po oznajmieniu niniejszego wyroku Podpisano Napoleon przez Cesarza Minister Sekretarz Stanu Hugues B Maret zgodno z oryginałem Audytor Rady Stanu Komisarz Jego Cesarskiej Mości Cesarza i Króla podpisano E Vincent miejsce pieczęci zgodno z oryginałem Feliks Łubieński Dyrektor Sprawiedliwości Morawski Asesor Dyrekcji Sprawiedliwości Działo się jako wyżej Komentarz Jednym z przejawów polityki Napoleona wobec uzależnionych państw było zastrzeganie sobie do dyspozycji w zawieranych układach części majątku państwowego który następnie był obracany na donacje dla zasłużonych żołnierzy i urzędników bliższej i dalszej rodziny cesarza Już 30 VI 1807 Napoleon podpisał w Tylży serię dekretów nadających dobra w Księstwie Warszawskim 27 marszałkom i generałom francuskim oraz generałom polskim Janowi Henrykowi Dąbrowskiemu i Józefowi Zajączkowi Obdarowani przyczynili się do sukcesu kampanii polskiej np Jean-Baptiste-Jules Bernadotte ks Ponte-Corvo tj księstwa utworzonego z ziem papieskich dowodził I Korpusem Wielkiej Armii dwukrotnie odnosząc rany Donacje w Księstwie należały do najwcześniejszych stąd dekrety donacyjne z 30 czxerwcaodbiegają nieco formą od późniejszych Brak w nich zastrzeżenia o dziedziczeniu według zasad majoratu dzięki którym majątek skupiony był zawsze w ręku najstarszego syna dziedzica tytułu arystokratycznego ani też o powrocie dóbr do Korony francuskiej w razie braku uprawnionych do dziedziczenia Zawierają one jedynie zakaz zbywania dóbr przez donatariuszy lub ich spadkobierców bez zezwolenia cesarza w przypadku zaś uzyskania takiego zezwolenia obowiązek nabycia za cenę ich sprzedaży posiadłości ziemskich w obrębie Cesarstwa Posiadłości te stanowić miały część lenna jakie cesarz miał zamiar nadać donatariuszowi Konwencja między Francją a Saksonią 22 VII 1807 przekazująca królowi saskiemu Księstwo Warszawskie potwierdziła wszystkie donacje napoleońskie Art 3 Szlachta ziemiańska jak i warstwa urzędnicza uważała je za grabież mienia narodowego Druga seria donacji nadanych po wojnie 1809 nie wzbudziła już takiego oburzenia W myśl konwencji między Napoleonem a Fryderykiem Augustem Paryż 30 XI 1809 część ziem polskich zagarniętych przez Austrię a przyłączonych do Księstwa na mocy układu pokojowego z 14 X 1809 tj zachodniej Galicji wraz z Krakowem i okręgiem zamojskim miano oddać do dyspozycji cesarza 16 I 1810 Napoleon podpisał dekret rozdzielający zastrzeżone ale jeszcze nie wyznaczone dobra pomiędzy 27 donatariuszy W praktyce tzw donacje galicyjskie do końca istnienia Księstwa nie zostały wydzielone Do czasu powołania instytucji Domeny Nadzwyczajnej Korony 30 I 1810 której powierzono nadzór nad majątkami donacyjnymi donatariusze francuscy zgodnie z dekretem Fryderyka Augusta z 27 IV 1808 posiadali w Księstwie te same prawa polityczne co szlachta polska Utworzenie osobnej administracji i objęcie przez nią wszystkich dóbr donacyjnych w posiadanie zmieniło charakter prawny donacji z dóbr początkowo zrównanych z dobrami prywatnymi polskimi przekształciły się niemal w lenności cesarskie Ich status prawny przestało określać prawo polskie na rzecz ustawodawstwa francuskiego o majoratach dekrety napoleońskie z 1 III 1808 4 V 1809 i 3 III 1810 Nie wszystkie donacje pozostały od 1807 w tych samych rękach np dobra Opinogóra przydzielone marszałkowi Bernadotte po zrzeczeniu się przezeń donacji z chwilą gdy został następcą tronu szwedzkiego w 1810 od 1818 król szwedzki jako Karol XIV wróciły do Domeny 20 V 1811 Napoleon nadał je Wincentemu Krasińskiemu pułkownikowi szwoleżerów gwardii cesarskiej wraz z tytułem hrabiowskim Po zajęciu Księstwa przez wojska rosyjskie donacje obarczono rekwizycjami 2 V 1813 dobra donacyjne uległy konfiskacie i powróciły do skarbu Usankcjonował to traktat paryski z 30 V 1814 Spośród donatariuszy francuskich tylko Polacy zachowali nadane im dobra a Krasiński za zasługi dla dworu carskiego otrzymał w 1844 zezwolenie na ustanowienie ordynacji z dóbr Opinogóra System donacji służył Napoleonowi dla zapewnienia fortun rodzącej się francuskiej arystokracji imperialnej a w odniesieniu do armii dla materialnego zabezpieczenia bytu inwalidów wojennych Skarb Księstwa Warszawskiego doznał dużego uszczerbku wskutek rozdania tak dużej części dóbr narodowych stanowiących jedno z najpoważniejszych źródeł wpływów Wskutek donacji zmniejszyły się one o ok 20 Donacje w Księstwie stanowiły tylko cząstkę systemu obejmującego całą niemal Europę Data 20 II 1810 data dokonania wpisu do księgi hipotecznej 30 VI 1807 data donacji <br /> Miejsce Płock miejsce dokonania wpisu do księgi hipotecznej pałac w Tylży miejsce nadania donacji <br /> Opis zewnętrzny Oryginał jęz polski 2 karty papierowe o wymiarach 190 x 332 mm umieszczone w Księdze Ingrossacyjnej w Archiwum Hipotecznym Departamentu Płockiego z lat 1801-1811 vol I <br /> Miejsce przechowywania Archiwum Państwowe w Płocku Kancelaria Pisarzy Aktowych w Płocku Tomasza Gutkowskiego Kazimierza Świerzyńskiego Teodora Krajewskiego Tadeusza Markowskiego 1808-1821 sygn 52 karty 2 3 <br /> Autor komentarza Krystyna Bańka<br /> Autor fotografii Krystyna Bańka 1810-02-20 Archiwum Główne Akt Dawnych author PD-old-100 Opinogóra Górna Duchy of Warsaw Charles XIV John of Sweden Media contributed by AGAD presented in former polska pl portal Uploaded with VicuñaUploader |