Keywords: MCC-36958 Kruisafneming (1).tif Artwork nl Anonymous Zuid-Nederland nl Tegen een rotsachtig landschap met op de achtergrond de stad Jeruzalem wordt Christus door vier mannen van het kruis genomen Links aan de voet van het kruis zit de bezwijmde Maria met drie vrouwen Het geheel is gevat in een renaissance omlijsting Het lichaam van Christus zit nog met één nagel door de rechterhand vast aan het kruis De vier mannen die op aan weerszijden tegen het kruis geplaatste ladders staan houden hem vast De man links bovenaan waarschijnlijk Nicodemus houdt hem bij de rechterarm en maakt aanstalten om met zijn nu verdwenen linkerhand de nagel uit het kruis te trekken Hij staat met zijn rechterbeen op de ladder achter de dwarsbalk en heeft zijn bovenlichaam helemaal naar links gedraaid De man rechts bovenaan de ladder waarschijnlijk Jozef van Arimathea hangt dubbelgebogen over de dwarsbalk en reikt schuin naar links met beide handen het lichaam aan aan Johannes die links onderaan op de ladder staat Deze steunt met zijn linkerknie op de ladder en ondersteunt het lichaam van Christus bij de borst Christus' hoofd raakt bijna zijn gezicht Tenslotte worden de benen van Christus ondersteund door de man rechts onderaan op de ladder Deze figuur staat met gebogen en naar rechts gedraaid rechterbeen Zijn armen en bovenlichaam heeft hij geheel naar links gedraaid en hij kijkt tussen de treden van de ladder door omhoog naar Christus Christus' linkervoet rust op zijn onderarm De bezwijmde Maria zit naar rechts op de grond Haar slappe bovenlichaam met het voorovergezakte hoofd wordt gesteund door de vrouw achter haar die driekwart naar rechts geknield is weergegeven De tweede vrouw waarschijnlijk Maria Magdalena knielt achter haar uitgestrekte benen en heeft zich naar haar overgebogen terwijl zij met beide handen het hoofd van Maria steunt De derde vrouw achter haar rechts op de voorgrond zit en profil naar links geknield en heeft beide handen voor zich gevouwen Het landschap is gestoffeerd met rotsen en boompjes Rechts van het kruis staat een grotere boom De stad Jeruzalem in het midden op de achtergrond is omgeven door een stadsmuur met poorten en torens Daarbinnen lijken meerdere kerkgebouwen te onderscheiden en een centraalbouw met koepel De achtergrond wordt omgeven door een rondboog op corinthische pilasters die aan de onderzijde door het landschap worden oversneden In de zwikken van de boog links en rechts een portretmedaillon met en profil naar elkaar toegewend de portretten van Luther rechts en zijn vrouw Catharina van Bora links Het portret van Luther wordt omgeven door fijne bladranken die tevens de zwikken van de boog vullen De omlijsting van het portret van zijn vrouw is glad Rechtsboven ontspringen bloemen en eronder wat bladranken De voorstelling wordt aan de bovenzijde afgesloten door een kroonlijst gedragen door twee zuilen De zuilen rusten op een hoge geprofileerde plint waarvan de bovenzijde de ondergrond vormt voor de figuren onder het kruis De omlijsting is één geheel met de voorstelling In het fries van de kroonlijst fijne gekrulde bladranken aan weerszijden van een mediallon waarin een putto die op de rug van een gans zit Beide zijn en profil naar links weergegeven Links en rechts van het fries verdiepte velden met in de buitenste bladmotieven en in de binnenste links een kuras en rechts een gekruiste lans en hellebaard over een kruis dat in florale motieven eindigt Langs de bovenkant van de kroonlijst een eierlijst en een reeks staande bladeren Langs de onderkant twee astragaallijsten De zuilen hebben eclectische ionisch-corinthische kapitelen Om de schachten slingert zich aan de bovenkant een soort wingerdrank De zuilen staan op hoge balustervormige basementen die uit drie delen bestaan en gescheiden worden door profielranden Op het onderste deel grotesken op het middelste grotesken met florale motieven Het bovenste deel heeft de vorm van een buikige pot waaruit vlammen ontspringen Aan de buitenkant van de basementen krult een groot acanthusblad omhoog dat begint met een bloem Boven op de gekrulde bladtop staat een putto in een sterk gedraaide maniëristische pose Beide putti kijken omhoog naar de putto op de zwaan De linker heeft zijn bovenlichaam naar de zuil gedraaid en wijst met zijn linkerhand naar de wingerdrank Zijn rechterschouder is op zeer onnatuurlijke wijze naar voren gedraaid Zijn onderlichaam steekt ver naar voren evenals het naar voren geplaatste linkerbeen De rechter putto staat ongeveer in dezelfde houding maar rust met zijn rug tegen de zuil Hij heeft zijn rechterhand op zijn linkerschouder gelegd en kijkt met naar links gewend hoofd over zijn andere schouder naar boven Zijn andere hand rust op zijn buik Tussen de geprofileerde boven- en onderrand van de plint is in het midden een voorstelling van vier dansende putti aangebracht die aan linten een blad- en bloemenkrans vasthouden en een groot wapenschild dat daarbinnen is afgebeeld Links en rechts hiervan springt de plint onder de zuilen als een postament naar voren In de verdiepte velden hiervan hangt eveneens een wapenschild aan een lint Links dat van een vrouw het is afgerond aan de onderzijde en loopt uit een een scherpe punt Christus is met de lendendoek bekleed Zijn doornenkroon ligt onderaan de linkerladder Jozef van Arimathea heeft een lange baard en een tulband op het hoofd Hij draagt een knielang gewaad en laarzen Nicodemus heeft een korte baard en draagt een knielang kleed met korte mouw Johannes is baardeloos en gehuld in een lange tuniek en een mantel die om het lichaam en over de linkerschouder is gedrapeerd Een slip waaiert naar links uit De man rechts onderaan draagt een gegord kuitlang kleed met kraag Maria is gehuld in een lang gewaad Haar mantel ligt over haar schoot en benen en is gedeeltelijk over haar hoofd geslagen De vrouw achter haar heeft een gewaad met hoekige halsuitsnijding nauwe keurs en wijde rok en om het haar een gedraaide band Maria Magdalena draagt een gegord gewaad Haar mantel hangt om haar heupen De vrouw rechts heeft een band in het haar en een gegord kleed met vierkante halsuitsnijding Haar mantel ligt over haar rechterschouder en rug en bedekt haar linkerbeen Polychromie Sporen van polychromie op een dunne witte grondering Vergulding op een rode bolus Christus vergulding in het haar Maria blauw op de mantel waaronder rood bolus ; rood op het kleed bolus De vrouw links achter Maria bruin op het haar en lichtbruin bolus op het kleed Vrouw rechts bruin bolus op de mantel Vrouw midden rood bolus op kleed en mantel Johannes mantel en kleed rood bolus Man rechts onderaan vergulding op het kleed Achtergrond helder blauwgroen Boog verguld; op de blaadjes in de zwikken groenluster op de vergulding Kroonlijst idem Over de vergulding op de gans blauw de putto heeft vergulde vleugels Blauwgroen op de vergulding van de bladmotieven op de velden links en rechts Zuilen verguld; groenluster op de vergulding van grotesken en wingerd De vlakke achtergrond achter de zuilen is over de vergulding grijsgroen later Putti vergulde vleugels Plint verguld; resten blauw over de vergulding op het middenschild Onderzijde rood afgewerkt Techniek Aan de achterzijde vlak Enige bwerkingssporen van het afvlakken De achtergrond en details zijn uitgevoerd in laag-reliëf het overige in hoog-reliëf De achterwand is zeer dun Zeer gedetailleerd bewerkt Beitelsporen op de bovenzijde De linker bovenarm van de putto links lijkt apart aangezet In de bovenzijde rechts van het midden een gat van ca 2 cm doorsn en 2 cm diep oorspronkelijke bevestiging Staat Op de achterzijde lijmresten en spijker/schroefgaten van verticaal opgelijmde plankjes mogelijk van een parkettering Links en rechts bovenaan en ter hoogte van het onderuiteinde van de ladder is de achterwand verstevigd met opgeplakt linnen De scheuren op deze plaats zijn ingevuld met vloeibaar hout Achter de rechterputto is een stukje hout ingezet Afgebroken een deel van de linkerladder; de vingers van Christus' beide handen; de rechterarm van de man links bovenaan; de rechter groteteen van de man links onderaan; een stukje van de achterwand rechts van de plint en links bijgezaagd ; aan de achterzijde bovenaan enkele stukjes afgesprongen Bovenaan in de achterzijde twee spijker/schroefgaten In de onderzijde ca 9 spijker/schroefgaten in de bovenzijde 8 en lijmresten Lichte houtwormschade onderaan en aan de achterzijde deels dichtgesmeerd met een was/harssubstantie between 1540 1549 nl notenhout verf goud Size 70 5 47 5 cm nl Hoogte 70 5cm Breedte 47 5cm Diepte 4 5cm Institution Museum Catharijneconvent object history exhibition history credit line nl Foto Museum Catharijneconvent Utrecht foto Ruben de Heer accession number Object number 36958 Inventory number StCC b00018 place of creation https //www catharijneconvent nl/adlib/36958/ View this work on the website of Museum Catharijneconvent Museum Catharijneconvent Cc-zero <gallery> File MCC-36958_Kruisafneming_ 1 tif </gallery> |