Keywords: MCC-42483 Voorzijde tabernakelkast met o.a. Christus in de Hof van Olijven, Laatste Avondmaal, Gevangenneming (1).tif Artwork nl Anonymous Mechelen nl Het tabernakel bestaat uit een triomfboogachtig middengedeelte op de hoeken geflankeerd door twee toscaanse zuiltjes tussen een verkropt hoofdgestel en stylobaat Het heeft een driedelige bekroning bestaande uit een rechthoekige door zuiltjes geflankeerde en door een driehoekig fronton afgesloten middenpartij en twee lagere zijpartijen Het fronton rust op een met een fries gedecoreerd boven de zuilen verkropt hoofdgestel Ook de zijpartijen worden hierdoor afgesloten maar dan zonder frontons Tevens worden zij geheel links en rechts geflankeerd door een zuiltje In de boog van het middengedeelte het rechthoekige veld van de opbouw in de flankerende kleine boogvelden en in het fronton zijn albasten reliëfs aangebracht Het reliëf van het middengedeelte doet tevens dienst als tabernakeldeurtje en is daartoe links voorzien van een scharnier rechts van een sleutelgat Het toont het laatste avondmaal in een ruime zaal die voorzien is van een tongewelf met cassettenversiering met platteband-ornament en oculi Op de voorgrond staat een ronde tafel waaromheen de apostelen op de grond zitten Links achter de tafel zit Christus onder een groot baldakijn Hij geeft naar rechts de kelk door Johannes heeft zich slapend tegen hem aan gevleid De meeste apostelen kijken toe Rechts en geheel links hebben zich twee naar elkaar toegewend Geheel rechts heeft een staande apostel zijn hand op de schouder van de voor hem zittende gelegd Links op de voorgrond zit Judas die met zijn linkerhand de buidel met zilverlingen omklemt Op de tafel zien we twee kandelaars broodjes en bekers en een grote schotel Links op de voorgrond staat een grote kruik In de achterwand van de zaal een rondboogvenster en rechts een doorkijk in een tweede zaal waarin reisvaardige mannen met de staf in de hand en enkele kinderen om een tafel staan dit is het Paasmaal der Joden Het linker reliëf van de bekroning toont Christus in de Hof van Olijven Rechts op een heuvel knielt de biddende Christus Een engel met een kelk in de hand daalt uit een wolk neer Links en rechts op de voorgrond liggen twee apostelen te slapen De ene is van de voorzijde zichtbaar de andere van de achterzijde Een derde is links nog juist zichtbaar achter de heuvel Links op de achtergrond buiten de omheining ziet men de krijgslieden naderen Op het middelste reliëf van de bekroning is de Gevangenname afgebeeld In de omheinde tuin van Gethsemane staat Christus rechts vooraan bij een dadelpalm vergezeld van drie apostelen waaronder Petrus met een kort zwaard Christus heft zijn rechterhand op en links vallen de soldaten en Judas achterover en over elkaar heen De soldaten dragen fakkels en speren en Judas houdt de geldbuidel vast Links op de achtergrond dringen nog meer soldaten door het poortje naar binnen Het rechter reliëf van de bekroning toont de Judaskus Temidden van de soldaten die fakkels en een lantaarn bij zich hebben staat Christus en wordt door Judas rechts gekust Rechts op de voorgrond slaat Petrus Malchus een oor af Op het tympaan is Christus voor Caïphas afgebeeld In een grote zaal zit Caïphas geheel rechts op een troon onder een baldakijn Voor hem staat Christus omgeven door soldaten Geheel rechts naast de troon staat nog een figuur mogelijk een hogepriester of Annas voor wie Christus eerst geleid werd De figuren zijn gekleed in klassieke tunica's en mantels De soldaten dragen in op de antieken geïnspireerde rustingen de joden spitse hoeden De architectuur-onderdelen zijn rijk versierd met renaissance-ornamenten In de zwikken van de triomfboog halfliggende gevleugelde vrouwenfiguren met hoorns van overvloed die een lauwerkrans ophouden Op de voorzijde van de boog afwisselend tegenovergestelde putti op een soort griffioenen aan weerszijden van platteband-ornament met een dier en twee maskers In de cassetten van de boog afwisselend rozetten en maskarons Op de pijlers florale kandelabermotieven Op de velden achter de zuilen idem bekroond door hermen met fruitmanden op hun hoofd Het fries van het stylobaat toont in het midden een naar links liggende stroomgod met hoorn van overvloed rustend op een leeglopende kruik onder een aar-achtige boog op twee leeuwenkoppen Hij wordt geflankeerd door twee hoornblazende saters en twee fabeldieren met leeuwenkop een slakkenhuis als lijf vogelpoten en een lange in krullende ranken eindigende staart De velden van de verkropte delen tonen afwisselend platteband-ornament en gevleugelde putti staand met gekruiste benen met fruitmand op het hoofd Aan weerszijden van de staande figuur in het midden van het fries boven de triomfboog zijn achtereenvolgens afgebeeld een stroomgod en een vrouwelijke herme in een lauwerkrans geflankeerd door twee maskarons Op de achtergrond vruchten linten en platteband-ornament In de rechthoekige velden van de verkroppingen kandelaberachtige bladmotieven in de vierkanten links tweemaal een floraal motief met liggende figuur rechts platteband-ornament gecombineerd met vruchten In de rechthoekige vlakken aan de zijkanten vrouwelijke hermen Het fries van het middendeel van de bekroning toont twee tegenovergestelde griffioenen aan weerszijden van een vaasachtig masker tussen rankwerk In de rechthoekige velden van de verkropte kroonlijst een lint met vruchten gewonden rond een staaf Ditzelfde motief is aangebracht op de lijsten rond de reliëfs van de bekroning hier echter met maskarons De friezen boven de zijdelen tonen tegenovergestelde draken waartussen een maskaron In de zwikken boven de bogen halfliggende figuren met lauwerkransen en palmtakken Op de velden achter de zuiltjes festoenen met bloemen en links en rechts hiervan een kandelaber met herme Polychromie Het stucwerk is matverguld op roodbruine grond olievergulding De vergulde achtergrond is daarna blauwgeschilderd De architectuur is verguld De houten basementen en kapitelen en dekplaten van de roodmarmeren zuilen van het onderste gedeelte zijn rood-wit gemarmerd Evenzo de bovenste geheel houten zuiltjes Aan de achterzijde op het bovenste deel met fronton en kroonlijst een grijzige afwerking Langs de randen van het middengedeelte veel resten witte grondering en langs de buitenranden van de stijlen die het middengedeelte flankeren tevens rode bolus Opschriften Aan de achterzijde is in de linker verticale plank van het middengedeelte een onderstreepte X ingeritst Techniek De vele onderdelen zijn aan elkaar gezet met spijkers houten klosjes en doken en verlijmd De albasten zijn uitgevoerd in hoog-reliëf de achtergronden in laag-reliëf De reliëfdecoraties van de architectuur zijn uitgevoerd in half-reliëf in een soort stucmassa pâte die in een mal werd gedrukt Deze werden daarna op de lijsten gelijmd De kleine mascarons die de tanden van de tandlijsten vormen zijn apart aangezet gelijmd en gespijkerd vele zijn afgevallen; op elk vlak een of meerdere spijkergaatjes De profiellijsten zijn apart aangezet De albasten zijn langs de bovenzijde en zijkanten voorzien van sponningen en gevat in houten lijsten In het reliëf van de deur zijn de profielen van de dekplaten van de pijlers uitgespaard De top is met de kroonlijst aan de achterzijde vastgezet met twee opgespijkerde houten klosjes De boog en stijlen rond het grote reliëf zijn aan elkaar gezet door middel van pen-gat-verbindingen Het reliëf van het stilobaat is aan de achterzijde met spijkers gefixeerd de lat daaronder met pen-gatverbindingen Staat Aan de achterzijde zijn ter versteviging enkele latten opgeschroefd De buitenste albasten in de top zijn aan de achterzijde gefixeerd met samen één horizontaal opgeschroefde lat modern het middelste meer naar voren liggende reliëf wordt door een aparte opgeschroefde lat Achter het grote reliëf is een kruis van latten opgeschroefd en gespijkerd Het rechterklosje achter de kroonlijst is vervangen De latjes onder de klosjes lijken ook vervangen ze passen niet meer in de eronder gelegen uitsparingen De achterzijde van de grote boog en de linkerstijl ervan lijken afgeschaafd De rechterpunt van het albast in het fronton is vervangen door een niet-uitgewerkt stukje albast De rechterzuil vooraan is in meerdere delen gebroken hersteld en aangevuld met gekleurd gips In de zuil links vooraan enkele helderrode vullingen; de zuil geheel links is wat pokdalig en toont resten van helderrode vullingen Ontbreken de putto bovenop het fronton sleufje aanwezig; zie opm ; de middenversieringen van de bovenste bogen spijkergaatjes aanwezig ; de bekroningen van het fronton links en rechts gaatjes aanwezig ; decoraties op de vooruitspringende delen van de bovenste kroonlijst gaatjes en resten van spijkers aanwezig ; vele mascarons van de tandlijsten ; delen van het profiel van de bovenste kroonlijst links; een deel van de profiellijst rechts van de voorste linker zuil NB op de grote vlakken van de bovenkant van de onderste kroonlijst geen aanhechtingspunten van decoraties Het bovenste gedeelte van het tabernakel is veel te ondiep voor het onderste gedeelte; de architectuur sluit niet op elkaar aan; het zou kunnen dat hier een hele geleding mist Afgebroken een deel van het albast bij het scharnier; een deel van de lijst rechts van het onderste albast; de hoek van de plint van het zuiltje bovenaan rechts; kleine stukjes van de profiellijsten; de onderhoek links van het onderste albast; de bovenhoek links en rechts van de gedecoreerde rand rond het middelste albast van het bovendeel; deel kapiteel zuil links achteraan Gebarsten het bovenste deel van het linker albast gerepareerd ; beide punten van het albast in het fronton afgebroken origineel links nog aanwezig ; onderste albast bij het scharnier ingevuld ; de liggende vrouw links boven de grote boog; het fries van het stylobaat links; een reliëf met putto in het stylobaat rechts; links aan de zijkant in het stylobaat twee reliëfs met hermen Vele spijkergaatjes verspreid over het stuk Vooral de marmering is sterk gesleten De vergulding is gesleten Het blauw is sterk nagedonkerd Het onderste albast is sterk gesleten between 1540 1559 nl albast eikenhout ijzer marmer goud stuc verf Size 122 0 83 0 cm nl Hoogte 122 0cm Breedte 83 0cm Diepte 22 0cm Institution Museum Catharijneconvent object history exhibition history credit line nl Foto Museum Catharijneconvent Utrecht foto Ruben de Heer accession number Object number 42483 Inventory number ABM bs00641 place of creation https //www catharijneconvent nl/adlib/42483/ View this work on the website of Museum Catharijneconvent Museum Catharijneconvent Cc-zero <gallery> File MCC-42483_Voorzijde_tabernakelkast_met_o a _Christus_in_de_Hof_van_Olijven _Laatste_Avondmaal _Gevangenneming_ 2 tif File MCC-42483_Voorzijde_tabernakelkast_met_o a _Christus_in_de_Hof_van_Olijven _Laatste_Avondmaal _Gevangenneming_ 1 tif </gallery> |