Keywords: Planetary Movements.gif en Planetary Movements depicted as Cyclic Lines on a Spacial-Temporal Grid In De cursu zodiacum by Pliny given as an appendix to a copy of Macrobius' Commentary on Cicero's Somnium Scipionis CLM 14436 a convolute of four mss of the late 10th and early 11th century for use in monastery schools; substantial portions are written by one Hartwic This is the earliest known 2-dimensional charts plotting time vs celestial latitude; an apparent anomaly is that it appears to show the celestial latitude of the sun varying with time ; the scribe used horizontal and vertical lines as aids resulting in a picture strikingly similar to modern graph paper as it did not become commonly used before the mid 19th century some 700 years later This picture is a notable anomaly as the earliest comparable graph diagram do not emerge prior to the late medieval period some 250 years after this drawing was made The graph was first described by Günther 1877 Literature S Günther Die Anfänge und Entwickelungsstadien des Coordinatenprincipes Abhandlungen der naturhistorischen Gesellschaft zu Nürnberg VI 1877 p 19 H G Funkhouser A note on a tenth century graph Osiris 1 1936 260-262 James R Beniger and Dorothy L Robyn 1978 Quantitative graphics in statistics A brief history The American Statistician 32 1978 1 “11 nl Het oudst bekende voorbeeld van een grafiek met op de horizontale as de tijd komt uit een manuscript uit de tiende of elfde eeuw dat aan het einde van de vorige eeuw werd teruggevonden Het is een soort diagram dat de bewegingen van de planeten Venus Mercurius etc aangeeft t o v de Dierenriem zie Funkhouser 1936 Om het tekenen te vergemakkelijken heeft de tekenaar de horizontale as in 30 en de verticale as in 12 stukjes verdeeld waardoor een soort ruitjespapier is ontstaan Het zou nog tot ongeveer 1850 duren voordat het gebruik van grafiekenpapier min of meer gemeengoed werd http //foerder bsb-muenchen de/Signatur-Clm-14436 1615 0 html CLM 14436 http //daten digitale-sammlungen de/~db/0003/bsb00033074/images/index html id 00033074 fip eayaxsqrseayayztsqrsyztsxsxdsydenen no 11 seite 125 fol 61r reproduced in Funkhouser 1936 immediate source http //www fi uu nl/wiskrant/artikelen/hist_grafieken/begin/images/planeten gif here http //www fisme science uu nl/wiskrant/artikelen/hist_grafieken/begin/begin html fisme science uu nl anonymous Hartwic 10th or 11th century thumb File Clm 14436 ecliptic diagram png thumb ile Mouvement des planètes au cours du temps png PD-old Astronomical diagrams History of visualization Macrobius Commentarii in Somnium Scipionis |